به نقل از «ایران اکونومیست»

روس ها باز هم در یک پروژه ایران را دور زدند

تاریخ انتشار: ۲۹ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۱۲۲۹۲۳

با وجود این که دولت اعلام کرد که روسیه طبق توافق برای ساخت راه آهن رشت آستارا سرمایه گذاری خواهد کرد اما اخبار حاکی از اجرای این طرح بدون مشارکت روسیه است.

 توافق‌نامه احداث خط‌آهن رشت-آستارا، به طول ۱۶۴ کیلومتر در اردیبهشت سال‌جاری میان ایران و روسیه به امضا رسید. محور ریلی رشت - آستارا با طول ۱۶۴ کیلومتر، یکی از مهم‌ترین پروژه‌های ریلی کشور است که به گفته مسئولان تاکنون عملیات اجرایی ۱۲ کیلومتر از سمت آستارا و ۱۰ کیلومتر از سمت رشت آغاز شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما قرار بود با همکاری روسیه، بخش دیگری از تامین مالی این پروژه انجام شود و در این رابطه وافقتنامه‌ای هم بین وزیر راه و شهرسازی ایران و معاون نخست‌وزیر روسیه به امضا ‌رسید.

در ماه‌های گذشته دولت به شکل‌های مختلف در حال دستاوردسازی از این توافق با روسیه بود و حتی خبرگزاری فارس اردیبهشت ماه اعلام کرد که در قالب موافقت نامه مذکور روس ها تا سقف ۱.۶ میلیارد یورو در ساخت خط آهن رشت- آستارا سرمایه‌گذاری خواهند کرد. همچنین قرار بود در گام اول موافقتنامه تامین مالی این خط ریلی بین ایران و روسیه به امضا برسد و پس از آن بلافاصله موافقتنامه پیمان نیز بین دو طرف امضا شود. با این حال جزئیات زیادی از این قرارداد منتشر نشد.

حالا اما به نظر می‌رسد روسیه در این رابطه تعلل کرده، چراکه اخیرا معاون حمل‌ونقل وزیر راه و شهرسازی خواستار اهتمام جدی طرف روس برای نهایی‌سازی فاز طراحی و انعقاد قرارداد تجاری تا پیش از پایان سال جاری میلادی شده بود.

در روزهای گذشته نیز عباس خطیبی، معاون شرکت ساخت، به ایلنا گفته که  راه‌آهن رشت-آستار در حال اجرا است و مطالعات روس‌ها بر روی پروژه راه‌آهن رشت- آستارا عامل توقف این پروژه نشده‌ است. اما سرعت کار مطلوب نیست و اگر مسیر تامین مالی طی شود سرعت اجرای پروژه افزایش پیدا می‌کند. به نظر می‌رسد موضوع  مهم توافق در قیمت نهایی کل پروژه است که اگر در قیمت بین ایران و روسیه توافق حاصل شود، قرارداد تجاری منعقد می‌شود.   

با این وضعیت به نظر می‌رسد روسیه که حالا با هزینه‌های فرسایشی جنگ اوکراین هم دست و پنجه نرم می‌کند، هنوز به طور جدی وارد پروژه راه آهن رشت-آستارا نشده و مشخص هم نیست که آیا اصلا این شراکت محقق شود یا خیر. با این وضعیت سرنوشت این خط ریلی مهم که حلقه مفقوده کریدور شمال-جنوب است نیز در ابهام قرار دارد. چراکه به نظر می‌رسد بدون سرمایه‌گذاری خارجی، به دلیل کمبود منابع، سعت پیشرفت پروژه اصلا مطلوب نیست.

چرا خط ریلی رشت-آستارا مهم است؟

اما برای تشریح اهمیت خط ریلی رشت-آستارا باید کمی به عقب برگردیم. در سال ۲۰۰۰ ایران، روسیه و هند یک موافقت‌نامه سه‌جانبه برای تاسیس یک مسیر ترانزیتی از سواحل غربی هند در وهله نخست به روسیه و سپس اروپای‌شرقی امضا کردند که تحت عنوان پروژه بین‌المللی یا کریدور شمال-جنوب شناخته می‌شود. پس از طرح این ایده که مسیر موجود را برای انتقال محموله هندی به روسیه به نصف کاهش می‌داد، تعداد زیادی از کشورهای مسیر از این ابتکار استقبال کردند و جمهوری‌آذربایجان، قزاقستان و ارمنستان به این موافقت‌نامه پیوستند. در حال‌حاضر، پروژه گذرگاه بین‌المللی شمال- جنوب شامل ۱۳ کشور می‌شود که جمهوری‌آذربایجان، جمهوری بلاروس، بلغارستان، ارمنستان، هند، ایران، قزاقستان، قرقیزستان، عمان، روسیه، تاجیکستان، ترکیه و اوکراین به موافقت‌نامه این گذرگاه پیوسته‌‌‌‌‌اند.

با این حال با وجود گذشت بیش از دو دهه‌ از عمر موافقت‌نامه سه‌جانبه گذرگاه بین‌المللی شمال- جنوب، هرچند این موضوع هنوز به‌عنوان یکی از پروژه‌های کلیدی روی میز کشورهای عضو قرار دارد، در عمل هم به لحاظ زیرساختی و هم به لحاظ عملیاتی با دشواری‌‌‌‌‌ها و موانع بسیاری روبه‌رو بوده‌است. محدودیت زیرساخت‌های ایران، بوروکراسی کند هند، تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران و اخیرا روسیه، مشکلات امنیتی در قفقاز و حجم محدود تجارت کالا میان اعضا، از مهم‌ترین مشکلات موجود هستند.

کریدورهای دیگر ایران را دور می‌زند

از طرف دیگر در این دو دهه به خاطر کم‌کاری ایران در تکمیل کریدور شمال-جنوب، کریدورهای دیگری به وجود آمده است.

آن طور که در یکی از گزارش‌های کارشناسی معاونت بررسی اقتصادی اتاق تهران مطرح شده، طرح ریلی-دریایی برای اتصال هند به خاورمیانه و اروپا از جمله دستور کارهای مهم هند است که در نشست اخیر سران گروه ۲۰ در این کشور هم مطرح شد. این پروژه به عنوان بخشی از مشارکت برای سرمایه‌گذاری در زیر ساخت‌های جهانی در نظر گرفته شده و قرار است با احداث یک کریدور ریلی و کشتیرانی امکان تجارت بیشتر از جمله تولیدات انرژی میان کشورها را فراهم کند. همچنین طبق گزارشی که خبرگزاری یورونیوز منتشر کرده است، برخی از کارشناسان معتقدند کریدور شمال-جنوب می‌تواند نوعی مقابله جاه‌طلبانه‌تر با ابتکار کمربند و جاده چین باشد.

طبق نقشه، این کریدور ریلی-دریایی قرار است از بندر بمبئی هند به بندر دوبی یا جبل علی امارات و از آنجا با خط آهن به ریاض، الحدیده، حیفا، بندر پیرائوس یونان و سپس بندر هامبورگ آلمان کشیده شود. موضوع قابل توجه در این خصوص برای ایران این است که این کریدور به طور واضح طرح کریدور شمال به جنوب ایران را دور زده و عملاً به عنوان پروژه ای جایگزین مطرح شده است.

بر این اساس ایران علاوه بر کنار گذاشته شدن از پروژه یک جاده-یک کمربند چین، در این طرح جدید، مسیر نزدیکتر بندر امام به جلفا را نیز از دست داده و علیرغم توافق راهبردی که در بندر چابهار با هند و افغانستان داشته مزیت ژئوپلیتیکی خود را از دست داده است.

با این حال همانطور که اشاره شد، حلقه مفقوده این کریدور، خط ریلی رشت آستاراست و تعلل ایران در تکمیل این راه آهن باعث شده سهم ایران در ترانزیت منطقه کاهش یابد و کشورهای دیگر هم با توجه به امکانات وبرنامه‌ریزی‌های خود، طراحی کریدورهای دیگری را در دستور کار خود قرار دادند.

 

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: کریدور شمال جنوب سرمایه گذاری نظر می رسد موافقت نامه راه آهن رشت بین المللی رشت آستارا ریلی رشت خط ریلی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۱۲۲۹۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

راه آهن: کنسرسیوم توسعه ریلی از حسن نیت ما سوءاستفاده کرد

تین نیوز

معاون بهره برداری و بازرگانی راه آهن در خصوص قطار ترانزیتی افغانستان ـ ترکیه با بیان این که کنسرسیوم توسعه ریلی از حسن نیت راه آهن سوءاستفاده کرد، گفت: کنسرسیوم مذکور به تعهدات خود عمل نکرد.

به گزارش تین نیوز به نقل از مهر، مرتضی جعفری در خصوص قطار ترانزیتی افغانستان ـ ترکیه و اظهارات مدیرعامل کنسرسیوم توسعه ریلی در این رابطه، اظهار کرد: بر اساس صورت جلسه هایی که موجود است قرار بر این شد راه آهن جمهوری اسلامی ایران برای قطارهای عملیاتی جهت اصلاح خطوط و ادامه خط آهن روزنک ـ هرات مساعدت کند.

وی ادامه داد: نکته قابل توجه این که طی بازدید معاون فنی راه آهن، اشکالات در خط آهن موجود را کتباً اعلام و آن را هم برای نماینده ویژه رئیس جمهوری در امور افغانستان و هم راه آهن کشور افغانستان ارسال کردیم.

وی افزود: نظر بر این بود بعد از انجام اصلاحات خط آهن، قطار تجاری (افغانستان ـ ترکیه) راه اندازی شود، اما تا کنون هیچ اقدامی که منجر به رفع اشکالات شود به راه آهن جمهوری اسلامی ایران اعلام نشده است.

معاون بهره برداری و بازرگانی راه آهن با بیان این که کنسرسیوم به صورت کلی اعلام کرده که کارهایی را در این رابطه انجام داده است، اضافه کرد: البته مشخص بود با توجه به امکانات این کنسرسیوم، امکان این که بتواند استانداردهای اولیه راه آهن را فراهم کند، ندارد، به این دلیل که رعایت استانداردها نیازمند به ماشین آلات تخصصی دارد و کنسرسیوم مذکور این دستگاه ها را در اختیار ندارند.

جعفری با یادآوری این که "همواره اعلام کرده ایم این آمادگی را داریم تا با همکاری راه آهن افغانستان به استانداردهای موردنظر برسیم."، گفت: در آخرین مکاتبه با کنسرسیوم توسعه ریلی در اواخر سال گذشته تأکید کردیم که «نتیجه اقدامات تعهدشده را به راه آهن اعلام نکرده اید اما در راستای تعاملات قطارهای عملیاتی را به این مسیر اعزام می کنیم»".

وی بیان کرد: این در حالی بود که کنسرسیوم از حسن نیت راه آهن جمهوری اسلامی ایران سوء استفاده کرد و واگن تخلیه شده را بارگیری کرده و بدون هیچ هماهنگی با راه آهن ایران ارسال کرده است. همان شب (اوایل اردیبهشت 1403) از مأمور مربوطه و مدیرعامل کنسرسیوم موضوع را پیگیری کردم که گفتند واگن بارداری وارد کشور نشده است.

وی با تأکید بر این که "در آنجا (افغانستان) هنوز هیچ ارتباطی با مرز نداریم."، اظهار کرد: هنوز چه از طریق تلفن ثابت، چه بیسیم و چه تلفن همراه ارتباطی با مرز ریلی نداریم، فقط به استناد اظهارات مدیرعامل کنسرسیوم و مأمور وی مبنی بر این که لکوموتیو به صورت منفرد وارد کشور شده است و واگن بارداری وارد نشده است، اعلام کردیم که قطاری وارد ایران نشده است.

معاون بهره برداری راه آهن جمهوری اسلامی ایران در عین حال ادامه داد: این در حالی بود که با بررسی های صورت گرفته متوجه شدیم کنسرسیوم دروغ گفته است و قطار وارد ایستگاه شمتیغ در مرز ایران و افغانستان شده است و اظهارات آنها مبنی بر ورود منفرد لکوموتیو هم دروغ بوده است.

جعفری خاطرنشان کرد: فیلم منتشرشده از ایستگاه روزنک بود و برآورد راه آهن این بود که کنسرسیوم توسعه ریلی یک فیلم تبلیغاتی ساخته است، نکته جالب این که مسئولان گمرک هم در این رابطه ابراز بی اطلاعی کرده اند، چگونه کنسرسیوم مذکور مدعی شده است که همه سازمان های مربوطه از ورود قطار به کشور اطلاع داشته اند؟

وی خواستار ارائه مستندات کنسرسیوم توسعه ملی در رابطه با داشتن مجوزهای لازم برای ورود قطار شد و با بیان این که هیچ هماهنگی ای در جهت در جریان قرار دادن راه آهن برای ورود قطار ترانزیتی افغانستان انجام نشده است، اضافه کرد: 10 واگن باردار در مرز شمتیغ متوقف شده است. با دستور مدیرعامل راه آهن جمهوری اسلامی ایران با ورود این 10 واگن موافقت شد، این در حالی است که هنوز هیچ اقدامی از سوی کنسرسیوم توسعه ریلی برای انجام تشریفات گمرکی صورت نگرفته است.

وی با بیان این که کنسرسیوم مذکور اظهارات گمرکی را به گمرک تسلیم نکرده اند، تصریح کرد: با توجه به این که امکان سوء استفاده مجدد کنسرسیوم وجود دارد، فعلاً راه آهن اقدامی در این رابطه انجام نداده است. بهتر است کنسرسیوم به جای ادامه دروغ پردازی و تشویش اذهان عمومی از مسیر درست کار را پیش ببرند.

وی همچنین گفت: در زمان حاضر در ترکمنستان دو مرز فعال داریم و فعالان اقتصادی در حال واردات و صادرات بار ترانزیتی هستند. در مرز رازی و میرجاوه نیز ترانزیت کالا در جریان است، اما کنسرسیوم توسعه ریلی چون نمی خواهد مقررات راه آهن را انجام دهد تلاش می کند با دروغ پردازی جو را به هم بریزد و کارهایی را که خارج از مقررات است، انجام دهد.

آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید